Phán quyết của Tòa án tỉnh không chỉ gây nhiều tranh cãi trong dư luận mà còn khiến Tòa án thành phố cũng phải lên tiếng.

Cái lý của bị đơn?!

Tham gia vụ kiện tranh chấp hợp đồng vay vốn với nguyên đơn là bà Võ Thị Khươm, ông Lê Quang Úy (159, đường Hà Huy Tập, phường Nam Hà, TP Hà Tĩnh) với tư cách là bị đơn, người trực tiếp bị bà Khươm khởi kiện ra Tòa vì lý do vay nợ đã quá hạn theo hợp đồng đã được ký kết, tuy nhiên không chịu hoàn trả. Trong quá trình tham gia tố tụng, những dẫn chứng, chứng cứ và lý luận của bị đơn Úy khiến nhiều người quan tâm. Ông Úy khẳng định bản thân ông chưa nhận vay số tiền 285 triệu đồng từ bà Khươm, cũng như việc toàn bộ hợp đồng bà khươm mang ra khởi kiện là giả.

Trong kháng cáo gửi TAND tỉnh Hà Tĩnh ngày 30/10/2012, ông Úy đã đưa ra khá nhiều những lập luận khẳng định bản án số 09/2012/DS-ST, ngày 21/6/2012 của TAND TP Hà Tĩnh là không có căn cứ, trái pháp luật, cụ thể: “Hợp đồng vay vốn kiêm chứng nhận nợ lập ngày 6/8/2008 giữa tôi và bà Khươm là không có giao kết và tôi không ký vào hợp đồng với nội dung bà Khươm cho tôi vay 285 triệu đồng để mua ô tô, vi phạm nguyên tắc hợp đồng…; Theo kháng nghị số 07/QĐ-KNPT-DS, ngày 16/7/2012 của VKSND tỉnh Hà Tĩnh đối với bản án số 09/2012/DS-ST ngày 21/6/2012 của TAND TP Hà Tĩnh thì hợp đồng ký kết giữa ông Úy và bà Khươm chỉ là “hợp đồng mang tính nguyên tắc”, bởi không có giấy biên nhận cụ thể chứng minh bà Khươm đã giao tiền. Hợp đồng không chặt chẽ, không có chứng nhận…Việc TAND TP Hà Tĩnh buộc bản thân ông phải trả nợ cho bà Khươm là sai.”.

Quá trình giải quyết vụ kiện, trước việc khẳng định của bị đơn Lê Quang Úy về việc toàn bộ hợp đồng nguyên đơn Võ Thị Khươm mang ra khởi kiện là chữ ký giả mạo, sau nhiều lần yêu cầu bị đơn Lê Quang Úy trực tiếp đưa đi giám định bộ hợp đồng nói trên, tuy nhiên bị đơn kiên quyết không chịu đi giám định, bắt buộc TAND TP Hà Tĩnh phải mang bộ hợp đồng ra Viện Khoa học hình sự  - Bộ Công an, thực hiện việc giám định. Tại kết luận giám định số 193/C54-P5, ngày 06/6/2012 Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an kết luận toàn bộ chữ ký đứng tên Lê Quang Úy trong hợp đồng vay vốn kiêm chứng nhận nợ số 01/HĐCN là chữ ký của ông Úy. Căn cứ vào kết luận giám định, TAND TP Hà Tĩnh khẳng định việc khởi kiện của bà Khươm là có cơ sở, đúng pháp lý và cần phải xem xét giải quyết.

Tại phiên tòa diễn ra ngày 8/1/2013 do TAND tỉnh Hà Tĩnh thực hiện xét xử phúc thẩm vụ kiện dân sự này, ông Úy vẫn một mực khẳng định bản thân ông chưa nhận tiền từ bà Võ Thị Khươm. Nguyên đơn Võ Thị Khươm đang vu khống, hợp đồng vay vốn kiêm chứng nhận phía nguyên đơn mang ra khởi kiện chỉ là hợp đồng mang tính nguyên tắc.

Phản pháo của TAND TP Hà Tĩnh

Mới đây, sau phán quyết ngày 8/1/2013, của TAND tỉnh Hà Tĩnh về việc sửa đổi bản án dân sự phúc thẩm số 09/2012/DS-ST ngày 21/6/2012 của TAND TP Hà Tĩnh không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Võ Thị Khươm, kiện ông Lê Quang Úy vay 285 triệu đồng, TAND TP Hà Tĩnh cũng tỏ ra khó hiểu, băn khoăn về phán quyết đó của Tòa án tỉnh. Phía TAND TP Hà Tĩnh vẫn kiên quyết giữ nguyên quan điểm giải quyết vụ kiện nói trên.

Trao đổi với chúng tôi, thẩm phán Nguyễn Thị Bích Đào- người trực tiếp thực hiện xét xử sơ thẩm vụ kiện tranh chấp tài sản giữa bà Khươm và ông Úy cho rằng: “Đây là một vụ kiện dân sự không có gì phức tạp, việc giải quyết vụ kiện này trong bản án ngày 21/6/2012 căn cứ vào hồ sơ, chứng cứ cụ thể và đồng thời căn cứ vào lời khai của các bên tham gia tố tụng, chúng tôi đã làm cụ thể, rõ ràng về vụ việc theo đúng quy định của pháp luật. Chúng tôi giữ nguyên quan điểm giải quyết vụ kiện theo bản án đã phán quyết. Vụ kiện này phía nguyên đơn tiếp tục kiện lên Tòa án Tối Cao, sắp tới đây sẽ rõ ràng hơn”.

Quan điểm của TAND TP Hà Tĩnh trong bản án ngày 21/6/2012 được lập luận cụ thể như sau: “Xét yêu cầu khởi kiện của bà Võ Thị Khươm buộc ông Lê Quang Úy trả nợ gốc 285 triệu đồng, HĐXX nhận thấy hai bên ký kết hợp đồng vay vốn kiêm chứng nhận nợ, căn cứ vào nội dung hợp đồng, căn cứ lời trình bày của đương sự, đối chiếu quy định của pháp luật xác định đây là tranh chấp hợp đồng vay tài sản theo quy định tại Điều 471 Bộ luật Dân sự, hợp đồng bảo đảm đúng hình thức hợp đồng dân sự được quy định tại Điều 401 BLDS, loại hợp đồng vay tài sản này pháp luật không quy định phải có công chứng hoặc chứng thực, phải đăng ký, hoặc xin phép. Căn cứ khoản 1 Điều 474 BLDS bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn, ông Úy không xuất trình được tài liệu chứng minh đã trả nợ nên buộc ông Lê Quang Úy phải thanh toán nợ gốc 285 triệu cho bà Khươm,…”.

Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh cũng như TAND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng Hợp đồng được ký kết giữa bà Khươm và ông Úy chỉ là hợp đồng mang tính nguyên tắc. Về điều này, căn cứ vào nội dung bản hợp đồng, căn cứ vào pháp luật,  phía TAND TP Hà Tĩnh cho rằng cần phải xem xét lại, làm rõ, nhận thức rõ hợp đồng nêu trên có phải là hợp đồng nguyên tắc hay không?. Có như vậy thì phán quyết mới thuyết phục, vụ án mới được giải quyết thấu tình đạt lý và không còn gây tranh cãi trong dư luận. Phía TAND TP Hà Tĩnh cũng đã kiến nghị lên Tòa án Tối Cao việc cần làm rõ hợp đồng được thiết lập trong vụ án này có phải là hợp đồng mang tính nguyên tắc?.

“ Vì sao đây lại xem là hợp đồng mang tính nguyên tắc, điều nào, khoản nào trong quy định của pháp luật nói rõ, cụ thể. Những yêu cầu này của tôi đã không được TAND  tỉnh Hà Tĩnh chấp nhận xem xét, căn cứ vào nội dung bản hợp đồng đã được ký kết, tôi sẽ rút đơn khởi kiện nếu phía Tòa làm rõ được yêu cầu của bản thân tôi.” – nguyên đơn Võ Thị Khươm bày tỏ.

Vụ kiện này, hiện phía nguyên đơn bà Võ Thị Khươm đã làm hồ sơ khởi kiện tiếp tục gửi Tòa án nhân dân Tối Cao để được xem xét giải quyết.

Hợp đồng khởi kiện của nguyên đơn phải chăng chỉ mang tính nguyên tắc? có hay không việc dư luận cho rằng vụ án này còn có những “bàn tay vô hình” tác động, tạo áp lực lên các cơ quan trực tiếp giải quyết? Các bên tham gia giải quyết vụ án này sẽ tiếp tục nói gì trước việc dư luận đang hết sức “nóng”?...Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

                                                                                                Hoàng Phạm